Welke rechtsvorm is het meest geschikt voor mijn bedrijf?

Ondernemers in Nederland hebben de keuze uit verschillende rechtsvormen. Wat zijn de belangrijkste voordelen, nadelen en verschillen? En welke bedrijfsvorm is voor jouw onderneming het meest geschikt? In dit artikel zetten we het voor je op een rij.

Welke bedrijfsvormen zijn er allemaal?

Laten we eerst eens op een rij zetten uit welke bedrijfsvormen je kunt kiezen.

1. Eenmanszaak (ZZP): Een bedrijf dat wordt gerund door één persoon.
2. Vennootschap onder firma (VOF): Een samenwerkingsverband tussen twee of meer personen/bedrijven die gezamenlijk een bedrijf runnen.
3. Besloten vennootschap (BV): Een rechtspersoon waarvan het kapitaal in aandelen is verdeeld.
4. Naamloze vennootschap (NV): Een rechtspersoon waarvan het kapitaal in aandelen is verdeeld.
5. Commanditaire vennootschap (CV): Een samenwerkingsverband tussen een of meer beherende vennoten en een of meer stille vennoten.

Daarnaast zijn er nog andere rechtsvormen waarbinnen een organisatie kan opereren.

1. Coöperatie: Een samenwerkingsverband van personen of bedrijven met een gemeenschappelijk doel.
2. Maatschap: Een samenwerkingsverband tussen twee of meer personen met als doel het uitoefenen van een gezamenlijk beroep.
3. Vereniging: Een organisatie waarvan de leden een gemeenschappelijk doel hebben, zonder winstoogmerk.
4. Stichting: Een rechtspersoon die is opgericht met een bepaald maatschappelijk doel, zonder winstoogmerk.

Voordelen en nadelen van de verschillende bedrijfsvormen

1. Eenmanszaak (ZZP)

Een eenmanszaak is een bedrijfsvorm waarbij één persoon eigenaar is van het bedrijf. Dit betekent dat jij als ondernemer zelf verantwoordelijk bent voor alle beslissingen en ook alle winst en verliezen voor jezelf zijn. Een voorbeeld van een bedrijf als eenmanszaak is een kapper aan huis of een freelance marketeer.

Voordelen van een eenmanszaak:

• Snelle opstart: Je kunt snel en gemakkelijk een eenmanszaak starten zonder veel bureaucratische rompslomp. Je schrijft je in bij de KVK en kan bijna direct aan de slag.
• Volledige zeggenschap: Als eigenaar van een eenmanszaak heb je alle beslissingsbevoegdheid en kun je zelf de koers van je bedrijf bepalen.
• Belastingvoordelen: Bij een eenmanszaak kun je gebruikmaken van bepaalde belastingvoordelen, zoals de zelfstandigenaftrek en de startersaftrek.
• Eenvoudige boekhouding: Je houdt je administratie bij, doet elk kwartaal een btw-aangifte en jaarlijks de aangifte inkomstenbelasting. Statuten, winstuitkering of jaarcijfers zijn niet verplicht.

Nadelen van een eenmanszaak:

• Persoonlijke aansprakelijkheid: Als eigenaar ben je persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van je bedrijf. Dit betekent dat je ook met je privévermogen aansprakelijk bent. Meestal is dit wel te verzekeren.
• Beperkte groeimogelijkheden: In een eenmanszaak kan het lastiger zijn om grotere investeringen te doen of personeel aan te nemen, omdat je alles zelf moet financieren en organiseren. Andere rechtsvormen trekken wat makkelijker investeerders aan.

2. Vennootschap onder firma (VOF)

Een vennootschap onder firma (VOF) is een bedrijfsvorm waarbij meerdere personen samen een bedrijf starten. Deze personen, ook wel vennoten genoemd, brengen kapitaal, arbeid en/of kennis in. Een voorbeeld van een bedrijf als VOF is een restaurant waarbij twee vrienden samen de zaak runnen.

Voordelen van een VOF:

• Samenwerking: Je kunt de taken en verantwoordelijkheden binnen de VOF verdelen, waardoor je kunt profiteren van elkaars kwaliteiten en expertise.
• Gezamenlijk kapitaal: Doordat meerdere vennoten kapitaal inbrengen, is er meer financiële ruimte om te investeren en te groeien.
• Flexibiliteit: Bij een VOF kun je zelf afspraken maken over de verdeling van winst en verlies, wat flexibiliteit biedt.
• Gedeelde boekhouding: Als VOF hou je één boekhouding bij. De administratie en boekhouding van de VOF kunnen dus door meerdere vennoten worden gedeeld.

Nadelen van een VOF:

• Persoonlijke aansprakelijkheid: Net als bij een eenmanszaak zijn de vennoten persoonlijk aansprakelijk voor eventuele schulden van de VOF. Meestal is dit wel te verzekeren.
• Mogelijke conflicten: Omdat je samenwerkt met andere vennoten, kunnen er meningsverschillen en conflicten ontstaan over de te volgen koers van het bedrijf.

3. Besloten vennootschap (BV)

Een besloten vennootschap (BV) is een bedrijfsvorm waarbij het kapitaal verdeeld is in aandelen en het eigendom van het bedrijf verdeeld kan worden onder één of meerdere aandeelhouders. Een voorbeeld van een bedrijf als BV is een software ontwikkelingsbedrijf met meerdere investeerders.

Voordelen van een BV:

• Beperkte aansprakelijkheid: Als eigenaar van een BV ben je in principe niet persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van de BV. Tenzij ze ontstaan door grove fouten. Je privévermogen is dus beschermd, waardoor je minder risico loopt.
• Meer groeimogelijkheden: Een BV kan gemakkelijker kapitaal aantrekken door het uitgeven van aandelen, waardoor er meer mogelijkheden zijn voor groei en investeringen.
• Professionele uitstraling: Over het algemeen heeft een BV een gunstigere uitstraling, wat gunstig kan zijn bij het aantrekken van klanten en investeerders.

Nadelen van een BV:

• Oprichtingskosten: Het oprichten van een BV brengt kosten met zich mee, zoals notariskosten en inschrijvingskosten bij de Kamer van Koophandel.
• Administratieve verplichtingen: Een BV moet voldoen aan diverse administratieve verplichtingen, zoals het opstellen van een jaarrekening en het bijhouden van aandeelhoudersregisters. Dat maakt de boekhouding complexer. Voor sommige BV’s is zelfs een accountant verplicht, wat de kosten flink laat stijgen.
• Belastingtechnisch vaak duurder: Pas bij een winst van € 150.000 is een BV belastingtechnisch gezien voordeliger. Lees hier hoe dat zit.

4. Naamloze vennootschap (NV)

Een naamloze vennootschap (NV) is een bedrijfsvorm waarbij het kapitaal verdeeld is in aandelen die verhandelbaar zijn op de beurs. Een voorbeeld van een bedrijf als NV is een grote multinational met duizenden aandeelhouders.

Voordelen van een NV:

• Groot kapitaalbereik: Een NV kan kapitaal aantrekken door de uitgifte van aandelen op de beurs, waardoor er veel mogelijkheden zijn voor investeringen en groei.
• Beperkte aansprakelijkheid: Net als bij een BV is de aansprakelijkheid van de aandeelhouders beperkt tot hun inleg.
• Mogelijkheid tot verhandelen van aandelen: Aandelen van een NV kunnen vrij verhandeld worden op de beurs, waardoor er liquiditeit ontstaat.

Nadelen van een NV:

• Hoge oprichtingskosten: Het oprichten van een NV brengt vaak hoge kosten met zich mee, zoals notariskosten en kosten voor de beursintroductie.
• Meer wettelijke eisen: Een NV moet voldoen aan strengere wettelijke eisen dan bijvoorbeeld een BV, waaronder publicatieplicht van financiële gegevens.
• Uitgebreide boekhouding: De boekhouding van een NV is nog strenger en complexer dan die van een BV.

5. Commanditaire vennootschap (CV)

Een commanditaire vennootschap (CV) is een bedrijfsvorm waarbij er twee soorten vennoten zijn: beherende vennoten en stille vennoten. De beherende vennoten zijn actief betrokken bij de dagelijkse gang van zaken en de stille vennoten doen alleen financieel mee. Een voorbeeld van een bedrijf als CV is een filmproductiemaatschappij, waarbij de beherende vennoten de regisseur en producent zijn, en de stille vennoten investeerders.

Voordelen van een CV:

• Financiële ondersteuning: Stille vennoten kunnen kapitaal inbrengen zonder actief betrokken te zijn bij de bedrijfsvoering.
• Beperkte aansprakelijkheid voor stille vennoten: Stille vennoten zijn alleen aansprakelijk voor hun inbreng in de CV en niet voor eventuele schulden.

Nadelen van een CV:

• Persoonlijke aansprakelijkheid voor beherende vennoten: Beherende vennoten zijn persoonlijk aansprakelijk voor eventuele schulden.
• Minder zeggenschap voor stille vennoten: Stille vennoten hebben geen zeggenschap over de dagelijkse gang van zaken en besluitvorming.

Welke rechtsvorm is voor jouw bedrijf het beste?

Zoals je ziet, zijn er verschillende soorten bedrijven. Het bepalen van de beste rechtsvorm voor jouw bedrijf hangt af van verschillende factoren. Kosten, aansprakelijkheid en het belang van investeringen zijn de drie belangrijkste.

De meeste bedrijven starten als eenmanszaak (of VOF bij meerdere eigenaren). Een deel daarvan groeit daarna door naar een BV. Maar je kunt ook meteen een BV starten.

Werk je in je eentje, is het werk niet risicovol en heb je weinig kapitaal nodig? Dan is een eenmanszaak voor jou waarschijnlijk de beste keuze. Als je een risicovolle onderneming start – bijvoorbeeld met dure machines, materialen of producten – dan is een BV verstandiger. Je bent dan niet persoonlijk aansprakelijk bent voor eventuele schulden.

Lees verder: BV of ZZP: Wanneer is welke bedrijfsvorm voordeliger?

Laat je adviseren

De juiste rechtsvorm kiezen is altijd maatwerk. Het is altijd daarom verstandig om advies in te winnen bij een boekhoudkantoor of een juridisch adviseur om de specifieke aspecten van elke rechtsvorm te begrijpen en weloverwogen beslissingen te nemen. Neem contact met ons op en we adviseren je graag!